634e8e6142c3527731ec3c42_Logo image

Jamie Elise |

vaginisme coach

Hoe stop je met denken in “goed” en “slecht” eten?

Mensen houden van hokjes. We denken in hokjes, voelen in hokjes en plaatsen alles in onze geliefde hokjes voordat we goed en wel weten waar we nou eigenlijk mee te maken hebben. Met alle verwarrende gevolgen van dien. Bijvoorbeeld wanneer die liefde geen liefde bleek te zijn en die sprong vooruit een grote, leerzame misstap. Om maar eens wat te noemen. Wat we eten en hoe we eruit zien ontsnapt hier natuurlijk ook niet aan. Het is allemaal goed of slecht en als gevolg daarvan zijn wij beter of slechter dan de ander. Ik wilde lange tijd niets liever dan stoppen met oordelen en vergelijken, maar wat ik ook probeerde, het lukte niet en ik snapte niet waarom…

Het moment dat ik een eerste voorzichtige poging tot intuïtief eten deed wist ik dat mijn geliefde oordelen over voeding de deur uit moesten. Het denken in “goed” en “slecht” eten moest afgelopen zijn. Uit alle macht probeerde ik de knop in mijn brein te vinden die dit reguleerde. Die bleek goed verstopt. Ik at pizza voor ontbijt, snickers als snack en dronk frisdrank in plaats van water. Tevergeefs. Het lukte me niet om te stoppen met oordelen.

Stoppen met oordelen is niet hetzelfde als het overwinnen van angst

Jezelf “dwingen” bepaald voedsel te eten is een fantastische en broodnodige methode om de spanning rondom bepaald voedsel weg te nemen. Om je gekke gedachten uit te dagen. Het helpt alleen niet per se om te stoppen met oordelen. Op een gegeven moment merkte ik dat ik zonder angst en zonder hysterische huilbui alles kon eten. Op ieder moment. Zelfs olijfolie. Ik merkte ook dat de oordelen die ik had omtrent bepaalde voedingsmiddelen niet verdwenen waren. Dit leidde er meer dan eens toe dat ik chips at terwijl ik daar geen trek in had. Gewoon, voor de zekerheid. Hardop herhaalde ik in mijn hoofd dat ik hiervan moest genieten. Dat ik niets slechts aan het doen was. Ja ja… Dat weet ik nou wel…

Vervolgens vond ik mezelf stom omdat ik nog steeds oordeelde. Het eten van die chips voelde op dat moment niet goed en daar baalde ik van. Ik was bang dat de eetstoornis terug zou komen en nam vlug nog een handje. Ik had absoluut geen vertrouwen in mezelf. Wat natuurlijk niet gek is. Er is geen moment geweest waarop ik dacht “Hé, laten we eens een eetstoornis ontwikkelen! Dat klinkt als een fantastisch idee…” Nee, dat gebeurde volledig onbewust en daardoor ben ik tot op de dag van vandaag op mijn hoede. Probeer ik er uit alle macht voor te zorgen dat de deur niet op een kier komt te staan zodat ik niet weer onverwachts vanachter beslopen wordt.

Jezelf weer leren vertrouwen

Er komt een moment in je herstel waarop je weer op jezelf moet leren vertrouwen. Ontzettend lastig, want al die tijd heb je vertrouwd op eetregels die je overal en nergens vandaan hebt gehaald. Dieet boeken, het internet… Hooguit nog even wat aangescherpt en strenger gemaakt door de stem in je hoofd, maar ze kwamen nooit echt vanuit jezelf.

Als je het radicale besluit neemt om al die regels naast je neer te gooien volgt er een vrije val. Euforie om alles wat je mag eten en angst voor van alles en nog wat wisselen elkaar in rap tempo af. En dan komt het moment dat eten niet meer eng is. Dat je jezelf eigenlijk niet meer hoeft te dwingen om die chips te eten. Je bent eindelijk echt vrij. Dit is het moment waarop je de regels echt hebt losgelaten. Dit is het moment om weer te gaan voelen. Voelen wat goed is voor jou en waar je op welk moment behoefte aan hebt. Iets wat je al die tijd uit de weg bent gegaan en waarvan je eigenlijk ook niet zo goed weet hoe het moet.

Dit is ook het moment waarop je weer mag oordelen, want als het goed is ga je op dit moment een hele andere afweging maken. Je gaat doen wat goed of slecht voelt voor jou. Een heel verschil met vroeger. Toen probeerde je nog te voldoen aan eet- en bewegingsregels om de goedkeuring van anderen te krijgen. Van de maatschappij, je vrienden of de potentiële liefde van je leven en toekomstige vader van je kinderen. Hopelijk overbodige side note: dat is hij NIET als je er voor hem op een bepaalde manier uit moet zien.

Maak je eigen hokjes

Hoe leuk is dit! We hoeven ons van niemand meer iets aan te trekken. We hoeven ons ontbijt nooit meer te vergelijken met het instagram bord van die fitness influencer die je inmiddels hopelijk toch al niet meer volgt. Vanaf nu mogen we onze eigen hokjes maken. Helemaal, compleet en volledig afgestemd op wat wij willen.

Want eerlijk gezegd ben ik geen fan van pizza om negen uur ’s ochtends. Doe mij maar een bakje havermout of kwark. Dit maakt mij niet beter of slechter dan iemand die wel houdt van een Italiaans begin van de dag. Dit maakt mij iemand die niet houdt van pizza voor het ontbijt. Niet meer en niet minder. Het mag wel, er is niets mis mee, maar meestal wil ik het niet. En daar zit meteen een heel belangrijk element van onze eigen hokjes: ze zijn flexibel.

Ze zijn niet gemaakt voor een ander doel dan jouw welzijn. Jouw welzijn dat afhangt van allerlei factoren. Hoe goed je geslapen hebt, of je ongesteldheid eraan zit te komen en hoe lekker je die dag in je vel zit. Er is ruimte voor alles wat bij het mens-zijn komt kijken.

Dat betekent dat je de ene dag wel met volle kracht in de chocola duikt en daar de andere dag wat minder behoefte aan hebt. Het ene moment is het goed voor je, het andere moment niet.

Je mag alles veroordelen, behalve jezelf

Dat heb je al genoeg gedaan. Daar gaan we nu echt voorgoed mee stoppen. Jarenlang heeft de stem in je hoofd je uitgemaakt voor een slappeling omdat je at waar je zin in had of een luiwammes omdat je geen zin had om te sporten. Goed bedoeld natuurlijk, het stemmetje in je hoofd wilde je helpen je doel te bereiken. Het doel waarmee je hoopte erkenning, waardering en onvoorwaardelijke liefde te krijgen.

Het willen van erkenning, waardering en onvoorwaardelijke liefde is absoluut een legitiem doel. Wie wil dat nou niet? Een eetstoornis of “slank lichaam” is alleen niet de manier om dat te bereiken. En jezelf afzeiken al helemaal niet.

De manier waarop je tegen jezelf praat is belangrijker dan de labels die je op voeding hebt geplakt

Ik ga je niet vertellen dat in het algemeen – dus onafhankelijk van jouw individuele situatie, wensen en behoeftes – een wortel niet beter is voor je lichamelijke gezondheid dan een brownie. We hoeven onze kop echt niet in het zand te steken. Het eten ervan zal alleen nooit, nooit, NOOIT zulke verschrikkelijke gevolgen hebben als in je hoofd. Daarom is het belangrijk om de lading van de labels “gezond” en “ongezond” te halen. Je angst voor bepaald eten overwinnen is die lading loslaten.

Op een andere manier tegen jezelf praten kan daar enorm bij helpen. Want “Ik heb iets ongezonds gegeten, wat ben ik een loser/shit ik doet het weer niet goed want ik mag niet meer denken in gezond of ongezond/ik ben een wandelende mislukkeling… voelt alles behalve goed, met alle gevolgen van dien. We kunnen eten nog steeds als “ongezond” bestempelen, mits we de lading van dat label af halen. Mits we onszelf niet veroordelen voor het eten daarvan. En dat klinkt meer als “Ik heb iets ongezonds gegeten, maar dat is oké/en daarom hou ik niet minder van mezelf/en het was mega lekker en nu ga ik verder met mijn dag.”

Je bent nog precies dezelfde persoon die je was voordat je je tanden in die brownie zette. De wereld is niet veranderd en jij ook niet. Onvoorwaardelijke liefde is liefde zonder voorwaarden. Het maakt niet uit wat je eet of wat je doet, je bent het altijd waard om gezien te worden. Om van gehouden te worden. Zowel door jezelf als door anderen. Je houdt toch ook niet minder van je beste vriendin om wat ze eet? Probeer die onvoorwaardelijke liefde ook wat vaker aan jezelf te geven. Dan is het ook niet zo erg als de labels die je op voeding hebt geplakt niet spontaan verdwijnen.

Ben je op zoek naar praktische en leuke tips om je angst voor bepaald voedsel te overwinnen en de lading ervan af te halen? Lees dan dit artikel!